به گزارش قدس آنلاین، علی قنبری‌مطلق در تشریح توسعه شبکه مراقبت سرطان در ایران، آمار و وضعیت سرطان در ایران و سایر کشورها گفت: میزان بروز سالیانه سرطان در جهان از ۱۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۲ میلادی به ۲۵ میلیون نفر سال ۲۰۳۰ خواهد رسید که بیش از ۷۰ درصد آن در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت افزود: در ایران سالیانه بیش از ۹۰ هزار نفر دچار سرطان می شوند که تا سال ۲۰۳۰ میلادی، با هفتاد درصد افزایش، به ۱۵۵ هزار نفر خواهد رسید.

میزان بروز سرطان در مردان ایرانی ۱۳۴ نفر و در زنان نیز ۱۲۸ نفر است

وی گفت: میزان بروز سرطان در مردان ایرانی ۱۳۴ نفر و در زنان نیز ۱۲۸ نفر به ازای هر صد هزار نفر جمعیت است که کمتر از متوسط جهانی است، چراکه آمار متوسط جهانی در مردان ۲۰۵ و زنان ۱۶۵ نفر است.

 مطلق خاطرنشان کرد: میزان بقای ۵ ساله سرطان پستان به عنوان شایع ترین سرطان زنان ایرانی، ۷۱درصد است که در مقایسه با آمار ۸۹ درصدی آمریکا کمتر است و همچنین بقای ۵ ساله سرطان روده بزرگ در ایران ۴۱درصد است که در مقایسه با آمریکا باز هم کمتر است، چراکه در آمریکا این میزان ۶۵درصد است.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت سه استراتژی مهم برای بهبود مراقبت سرطان را بیان کرد و گفت: علاوه بر تلاش در جهت تشخیص زودهنگام که نقش مهمی در افزایش بقا دارد، سه استراتژی مهم برای بهبود مراقبت سرطان و نتایج آن وجود دارد که می توان به توسعه نیروی انسانی، بهبود استانداردهای تشخیصی درمانی و توسعه زیرساخت های فضای فیزیکی و تجهیزاتی اشاره کرد.

 مطلق در خصوص توسعه زیرساخت های فضای فیزیکی و تجهیزاتی، تصریح کرد: یکی از مهم ترین اقداماتی که در طی سه سال گذشته در وزارت بهداشت ایران انجام شد، اجرای طرح آمایش سرزمینی سرطان در ایران و متعاقب آن برنامه توسعه شبکه مراقبت سرطان در ایران بود.

وی ادامه داد: به منظور اجرای آمایش سرزمینی سرطان در ایران و توسعه شبکه مراقبت سرطان گام های خوبی برداشته شد که مطالعات تطبیقی به منظور ارزیابی وضعیت مراقبت سرطان در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در راس آنها قرار دارد.

 مطلق افزود: ارزیابی وضع موجود نیز بر مبنای تعداد مراکز موجود و امکانات آنها و تعداد نیروی انسانی ارائه دهنده خدمت بررسی شد تا پس از ترسیم وضع مطلوب، نقشه راه رسیدن به آن مشخص شود.

وی درخصوص بررسی بروز سرطان و پیش بینی آن در آینده، گفت: با توجه به وجود برنامه ملی ثبت سرطان در ایران تعداد موارد سرطان به تفکیک هر شهرستان انجام شد و با در نظر گرفتن پیش بینی GLOBOCAN برای سال های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵ نیز محاسبه شد.

 مطلق بررسی جمعیت گروه های سنی و پیش بینی آن در آینده، را گام دیگری در اجرای آمایش سرزمینی سرطان و برنامه ملی سرطان برشمرد و گفت: با توجه به برنامه سرشماری عمومی که هر ده سال یک بار انجام می شود و آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۰ بوده است، جمعیت در سال های ۲۰۱۵، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵ برای ۴۰۶ شهرستان ایران برآورد شد.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت گفت: برای تعیین عدد نیازمندی ها، پیشنهاد های NCI برای تعداد خدمات مورد نیاز در نظر گرفته شد، اما با طراحی مطالعات کوچک در خصوص انواع خدماتی که در حال حاضر در ایران ارائه می شود، همچنین بهره گیری از نظرات خبرگان، فرمول هایی برای محاسبه تواتر هر خدمت و پس از آن امکانات مورد نیاز برای ارائه آن خدمت تولید شد.

به گفته مطلق تیپ‌بندی مراکز گام دیگری در بررسی های آمایش سرزمینی است که پس از تعیین عدد کلی خدمات مورد نیاز، باید مشخص می شد که این خدمات در قالب چه مرکز و با چه امکانات و فضای فیزیکی ارائه خواهد شد.

وی اضافه کرد: با ارزیابی ساختارهای مراکز ارائه دهنده خدمت در دنیا، نظرات خبرگان و در نظر گرفتن شرایط کشور، مراکز به سه دسته تقسیم شدند، مراکز تیپ یک که خدمات غربالگری را برای سه سرطان پستان، روده بزرگ و دهانه رحم، به افرادی که از سطح PHCارجاع می شوند را ارائه می دهند و دارای تجهیزات ماموگرافی، کولونوسکوپی و کولپوسکوپی هستند.

 مطلق گفت: مراکز تیپ۲ نیز مراکزی هستند که خدمات درمانی را به بیماران ارائه می دهند و دارای تجهیزات دستگاه شتاب دهنده و CT سیمولاتور و امکانات تخت سرپایی و بستری شیمی درمانی، تخت بستری پالیاتیو و جراحی، اتاق عمل و ICU جراحی هستند و به منظور ساده سازی محاسبه امکانات مورد نیاز، یک دستگاه شتاب دهنده به عنوان شاخص در نظر گرفته شد. که بر این مبنا به ازای هر دستگاه شتاب دهنده به ۱۲ تخت شیمی درمانی سرپایی، ۱۲ تخت شیمی درمانی بستری، ۱۲ تخت جراحی، ۶ تخت پالیاتیو، نیاز است.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مراکز تیپ ۳ در واقع مراکز جامع سرطان هستند و علاوه بر تجهیزات و امکانات مراکز تیپ ۲ ، دارای دستگاه استریوتاکتیک رادیوتراپی، دستگاه رادیوتراپی حین جراحی، و امکانات تشخیصی از جمله PET-CT، CT اسکن، MRI، ماموگرافی، کولونوسکوپی و کولپوسکوپی هستند و علاوه بر خدمات مراکز تیپ ۲، خدمات پیچیده تر جراحی و رادیوتراپی همچنین پیوند مغز استخوان و انکولوژی کودکان را ارائه می دهند.

بهینه سازی توزیع خدمات در سطح کشور، از نرم افزار GIS بهره گرفته شد

 مطلق درخصوص سطح بندی و توزیع خدمات نیز تاکید کرد: برای بهینه سازی توزیع خدمات در سطح کشور، از نرم افزار GIS بهره گرفته شد و بر مبنای شاخص های تراکم جمعیت و بروز سرطان، فاصله، توسعه یافتگی شهرها، برخورداری از دانشگاه علوم پزشکی، بیمارستان های با کیفیت تر و دیگر معیارها، بهترین شهرها برای تاسیس مراکز سه گانه انتخاب شدند.

وی ادامه داد: در عین حال، حداقل شرایط برای تاسیس مراکز تیپ یک، دارا بودن جمعیت لازم برای تامین بیماران یک دستگاه ماموگرافی و حداقل شرایط برای تاسیس مراکز تیپ دو، دارا بودن تعداد سرطان لازم برای تامین بیماران یک دستگاه شتاب دهنده بود.

به ۱۴۸ مرکز تیپ یک، ۷۴ مرکز تیپ دو و ۱۴ مرکز تیپ سه در سطح کشور نیاز است

مطلق گفت: با در نظر گرفتن این پیش فرض ها و بر مبنای حجم خدمات مورد نیاز، به ۱۴۸ مرکز تیپ یک، ۷۴ مرکز تیپ دو و ۱۴ مرکز تیپ سه در سطح کشور نیاز است.

وی توضیح داد: در خصوص مراکز تیپ یک و سه که مرکز مشابهی در سطح کشور وجود ندارد، به تاسیس همه مراکز گفته شده نیاز است، اما در خصوص مراکز تیپ دو، با توجه به تعداد مراکز دولتی و خیریه شبیه مراکز تیپ دو که در سطح کشور وجود دارند یا در حال ساخت هستند، به ۳۱ مرکز تیپ دو نیاز است.

مطلق درخصوص اولویت بندی های ساخت مراکز تصریح کرد: بر مبنای تعداد موارد سرطان در مناطق مختلف و فاصله هر مرکز با مراکز موجود، اولویت تاسیس مراکز مورد نیاز مشخص شد.

وی درباره طراحی مدل اقتصادی این برنامه ها گفت: بر مبنای حجم سرمایه مورد نیاز برای ساخت و تجهیز مراکز تیپ دو و سه و درآمدهای حاصل از ارائه خدمات، مدل اقتصادی طراحی و نرخ بازگشت سرمایه و زمان بازگشت سرمایه مشخص شد که برای ساخت مراکز تیپ یک، اعتبار دولتی در نظر گرفته شده و این مراکز در حال ساخت و طراحی هستند، اما از آنجایی که برای ساخت و تجهیز مراکز تیپ دو و سه به دست کم یک میلیارد دلار بودجه نیاز است، برنامه ای برای جلب مشارکت بخش خصوصی طراحی شده است تا در قالب Public Private Partnership (PPP) به ساخت، تجهیز و بهره برداری این مراکز بپردازند.

 مطلق گفت: در خصوص مراکز تیپ یک، با توجه به شرایط و اعتبارات موجود، در انتهای سال ۱۳۹۳، تفاهم نامه ایجاد ۱۳۵ مرکز تشخیص زودهنگام و غربالگری امضا شد که تا پایان خرداد ۱۳۹۶ کار ساخت ۲۲ مرکز به پایان رسیده است و بر اساس میزان پیشرفت بیش از ۷۰ درصد، ۷۱ مرکز دیگر تا پایان شهریور ۱۳۹۶ و بقیه مراکز تا پایان سال ۹۶ به پایان خواهد رسید.

وی افزود: با توجه به اینکه یکی از چالش‌های اصلی مدیریت سرطان، تشخیص دیرهنگام سرطان است، از سه سال پیش برنامه‌های تشخیص زودهنگام سرطان در سطح شبکه بهداشتی طراحی و پس از انجام مراحل آزمایشی در چهار شهرستان بافت، شهرضا، نقده و مراغه به تدریج در سطح کشور رو به گشترش است، اما بدون امکان ارائه خدمات سطح دو شامل تصویربرداری ها و نمونه برداری ها و وجود نظام ارجاع، این خدمات ناقص می ماند.

رییس اداره سرطان وزارت بهداشت گفت: با ساخت و بهره‌برداری از مراکز تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان، امکان تکمیل این فرایند فراهم می‌شود و ایران جزو کشورهای پیشرو در اجرای برنامه‌های تشخیص زودهنگام قرار می‌گیرد که در نهایت منجر به پیشگیری از سرطان، تشخیص زودهنگام آنها و افزایش طول عمر بیماران و درمان پذیری آنها خواهد شد.

تا کنون کار ساخت ۱۲ مرکز به پایان رسیده است

وی بیان کرد: در عین حال از سال ۹۳ و با توجه به ضرورت ارائه خدمات سرپایی شیمی درمانی و کمبودهای موجود در این زمینه در سطح کشور، کار توسعه و ایجاد این مراکز نیز آغاز شد و از ۴۸ مرکز پیش بینی شده تا کنون کار ساخت ۱۲ مرکز به پایان رسیده و در دو فاز تا شهریور، ۱۹ مرکز و تا پایان سال ۹۶، ۱۷ مرکز باقیمانده نیز به پایان خواهد رسید.

مطلق در پایان گفت: در برنامه توسعه زیرساخت های سرطان، میزان افزایش جمعیت و بروز سرطان در طی ده سال آینده در نظر گرفته شده است و انتظار می رود با توسعه زیرساخت ها و دسترسی عادلانه تر به خدمات در کنار استانداردسازی آنها و امکان ارائه خدمات چندتخصصی در یک مرکز و ارائه خدمات تسکینی، کیفیت مراقبت سرطان و شاخص بقای کلی، افزایش و میزان مرگ و میر بناشی از سرطان کاهش یابد.